Η Ταξιδιωτική λογοτεχνία στην Ελλάδα

Η Ταξιδιωτική Λογοτεχνία στην Ελλάδα / Περιοδικό Ε

Η Ταξιδιωτική Λογοτεχνία στην Ελλάδα

Υπεύθυνος: Εισαγωγή – επιμέλεια: Διονύσης Ν. Μουσμούτης

Η ταξιδιωτική γραφή δεν συνιστά λογοτεχνικό πάρεργο, αλλά πεζογραφικό είδος ή υποείδος, ως αναπλάθουσα λιγότερο ή περισσότερο φαντασιακά έναν τόπο και μια εποχή.

Η σύγκριση προς άλλα, λογοτεχνικά κείμενα, καταδεικνύει ότι δεν υπάρχουν στεγανά να την περιχαρακώνουν. Ταξιδιωτική λογοτεχνία έχουμε από τότε που άρχισαν να ασχολούνται συνειδητά με την ταξιδιωτική γραφή οι λογοτέχνες. Στη σύγχρονη ταξιδιωτική λογοτεχνία, η οποία μπορεί να μην είναι αμιγής ως προς το περιεχόμενό της, εμπεριέχονται το δοκίμιο, ο εσωτερικός μονόλογος, ακόμα και η αυτοβιογραφία.

Η ταξιδιωτική γραφή εξελίχτηκε σε ταξιδιωτική λογοτεχνία στα μέσα του 19ου αιώνα. Μέχρι τότε η λειτουργικότητα της ταξιδιογραφίας -ο όρος εμφανίστηκε πρόσφατα, ενδεχομένως από το «travel writing»- υπαγορευόταν αποκλειστικά από τις ιστορικές αναγκαιότητες και τούτο προέκυπτε επειδή το ταξίδι κατά κύριο λόγο εξυπηρετούσε πρακτικούς σκοπούς. Ως λογοτεχνικό είδος η ταξιδιωτική εντύπωση αποκαταστάθηκε την τέταρτη δεκαετία του 20ού αιώνα.

Ως αφετηρία της ελληνικής ταξιδιωτικής λογοτεχνίας έχει καθιερωθεί το έτος 1927, οπότε εγκαινιάστηκε η σειρά Ταξιδεύοντας του Νίκου Καζαντζάκη. Τα βιβλία υπό τον γενικό τίτλο Ταξιδεύοντας καθιερώθηκαν ως πρότυπο, καθιστώντας τον συγγραφέα τους το πρόσωπο εκείνο που συστηματοποίησε στην Ελλάδα το λογοτεχνικό είδος ή υποείδος της ταξιδιωτικής εντύπωσης. Τα ταξιδιωτικά κείμενα των πρώτων Ελλήνων ταξιδιογράφων παρουσιάζουν αποκλίσεις και διακυμάνσεις. Είναι πάντως γεγονός ότι, εκτός του Καζαντζάκη, εκείνοι που συνδέονται με τη συγκεκριμένη πεζογραφική ενασχόληση λόγω του πλούσιου έργου και της μακρόχρονης παρουσίας τους στον χώρο είναι οι Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Κώστας Ουράνης και Πέτρος Χάρης. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο παρατηρείται μια έξαρση ταξιδιογραφικής παραγωγής με τις καταθέσεις καταξιωμένων συγγραφέων. Από τη δεκαετία του 1950 θα κάνουν την εμφάνισή τους στον χώρο και άλλοι συγγραφείς, ενίοτε με ιδιαίτερες αξιώσεις, αλλά δίχως ιδιαίτερη συνεισφορά, με αποτέλεσμα να «απολαμβάνουν» τον τίτλο του επιγόνου.

Στη δεκαετία του 1970 η ταξιδιωτική γραφή δεν κινεί ιδιαίτερα το ενδιαφέρον. Τα περισσότερα των κειμένων που κυκλοφορούν δεν διαθέτουν τις αντοχές να λειτουργήσουν ούτε ως λογοτεχνήματα προς χρήσιν τουριστών. Την επόμενη δεκαετία, παρά την εμφάνιση αρκετών αξιόλογων έργων, το είδος ή υποείδος δεν θα έχει απήχηση στο αναγνωστικό κοινό. Παράλληλα, όμως, σε μια εποχή που γίνεται ολοένα ερμητικότερη, θα αρχίσει διστακτικά να εμφανίζεται μια αλλαγή στη μορφή, μια νέα αντίληψη η οποία επέτασσε όχι μια απλή παρουσίαση, αλλά μια ερμηνεία, που να εκφράζεται με τρόπο υπαινικτικό. Πρόκειται για μια νέα αντίληψη που ακολουθούσε τα desiderata της σύγχρονης πεζογραφίας.

Τα τελευταία χρόνια του 20ού αιώνα, και στα πρώτα του τρέχοντος, σημειώνεται μια ποικιλία τόσο στη θεματολογία όσο και στη μορφή. Οι ικανότεροι εκπρόσωποι του είδους αποκρυσταλλώνοντας τις σύγχρονες προκλήσεις-απαιτήσεις θα οδηγήσουν τη γραφή τους σε νέους δρόμους, προς αποκάλυψη της ψυχής του τόπου. Παράλληλα θα παρατηρηθεί ένας μεγάλος αριθμός καλογραμμένων βιβλίων και από μη «επαγγελματίες» συγγραφείς, με αποτέλεσμα, εκτός από την αναβάθμιση, και την εντυπωσιακή διεύρυνση της ταξιδιωτικής γραφής.

 

Πρακτικές συμβουλές για ταξιδιώτες

Κι αν χαθούν οι βαλίτσες σας στο αεροδρόμιο; Συμβουλές που σας λύνουν τα χέρια για να μην πανικοβληθείτε!
Ξεκινάτε ένα ταξίδι στο εξωτερικό με την καλύτερη διάθεση και έτοιμοι να ζήσετε ΜΟΝΟ μια όμορφη εμπειρία… Τι γίνετε όμως όταν κατά την αποβίβαση σας η βαλίτσα δεν φτάνει ποτέ στα χέρια σας;
1. Φτιάξτε τη βαλίτσα σας σαν να ξέρετε… ότι θα τη χάσετε!
Δεν είναι θέμα πεσιμισμού αλλά μπορείτε να είστε προετοιμασμένοι πάντα για το χειρότερο σενάριο που μπορεί να καταστρέψει ένα ταξίδι σας! Στην περίπτωση λοιπόν της απώλειας των αποσκευών σας, μπορείτε να τις ετοιμάσετε για ταξίδι λες και πρόκειται να τις δείτε… τελευταία φορά. Δηλαδή φροντίστε να περιέχουν τα πάντα εκτός από τα πολύτιμα αντικείμενα σας! Ταυτότητα, χρήματα, τυχόν φάρμακα έχουν θέση ΜΟΝΟ στην προσωπική σας τσάντα! Όλα τα υπόλοιπα μπορείτε να τα προμηθευτείτε από οποιονδήποτε προορισμό!
Θυμηθείτε! Μπορείτε ακόμη και να βγάλετε μια φωτογραφία του εσωτερικού και του εξωτερικού της βαλίτσας σας προκειμένου να αποδείξετε ότι έχει υποστεί ζημιές ή έχει κλαπεί κάτι! Λίγο τραβηγμένο… σαν κίνηση αλλά σίγουρα θα σας δικαιώσει!
2.Βάλτε της… ταμπέλα
Μη ξεχάσετε να γράψετε το όνομα και διεύθυνση σας στη βαλίτσα. Συνήθως, όταν τα προσωπικά σας αντικείμενα βρεθούν σε… ξένα χέρια είναι απολύτως άχρηστα οπότε ο εμπλεκόμενος θα σας αναζητήσει αργά ή γρήγορα! Επίσης, μπορεί οι βαλίτσες σε μοντέρνο στυλ και έντονα χρώματα να κερδίζουν έδαφος… αλλά οι πιο συνηθισμένοι τύποι αποσκευών μοιάζουν μεταξύ τους άρα φροντίστε να τοποθετήσετε κάτι επάνω στη βαλίτσα σας για να την ξεχωρίζετε! Για παράδειγμα μια κόκκινη κορδέλα στο χερούλι της αποσκευής σας σίγουρα μειώνει τις πιθανότητες να τη χάσετε ή να τη μπερδέψει κάποιος άλλος!
3. Ταξιδιωτική ασφάλεια;
Κατά τη παραμονή σας στο αεροδρόμιο μπορείτε να πληροφορηθείτε για την ταξιδιωτική ασφάλεια των αποσκευών σας πριν αναχωρήσετε! Ακόμη κι’ αν αυτό έχει ένα μικρό κόστος, συμφέρει συγκριτικά με το να μπείτε στη διαδικασία διεκδίκησης αποζημίωσης.
4. Βαλίτσα… αγνοείται!
Έχετε φτάσει λοιπόν στον προορισμό σας και ξεκινάει η ταχυπαλμία μέχρι να δείτε τη βαλίτσα σας να φτάνει… Και εκείνη δεν εμφανίζεται! Θυμηθείτε ότι ο πανικός δεν φέρνει ευνοϊκά αποτελέσματα! Αν θέλετε άμεσα αποτελέσματα μπορείτε να απευθυνθείτε στο τμήμα της αεροπορικής σας εταιρείας και να την ενημερώσετε. Αλλά, θυμηθείτε ότι το jetlag μπορεί να έχει επηρεάσει τη συμπεριφορά σας! Επομένως, μπορείτε πρώτα να ρίξετε μια ματιά στα διπλανά καρουζέλ απ’ όπου φτάνουν οι βαλίτσες (σε περίπτωση που έχει γίνει λάθος) ή να κοιτάξετε καλύτερα τις αποσκευές που περνούν από μπροστά σας διότι η κούραση του ταξιδιού μπορεί να σας έχει προκαλέσει κάποια δυσκολία αναγνώρισης!
5. Ώρα για συμπλήρωση… κενών!
Εάν η βαλίτσα σας δεν έχει εμφανιστεί, τότε ήρθε η ώρα για την καθιερωμένη συμπλήρωση της φόρμας στην οποία πρέπει να καταγράψετε όσο το δυνατό περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτή (μέγεθος, χρώμα και οτιδήποτε θα μπορούσε να τη κάνει ξεχωριστή). Συμπληρώστε όλα τα πιθανά τηλέφωνα όπου μπορούν να σας εντοπίσουν.
Η εταιρεία ενδέχεται να σας δώσει κάποια χρήματα, ώστε να αγοράσετε πράγματα απόλυτης ανάγκης, αλλά ακόμη κι’ αν αρνηθούν μπορείτε να τα διεκδικήσετε! Σε περίπτωση που η αεροπορική εταιρεία αρνείται να σας εξυπηρετήσει συμβουλευτείτε το δικηγόρο σας και απαιτήστε γραπτή βεβαίωση για να πάρετε τα κατάλληλα μέτρα.
6. Στην αναμονή… πάνω από το τηλέφωνο!
Όσο περιμένετε να χτυπήσει το τηλέφωνο, τόσο εκείνο δεν θα χτυπάει! Γι’ αυτό και καλύτερα να χαλαρώσετε και να θυμάστε ότι σε αντίστοιχα περιστατικά ο ενδιαφερόμενος έχει νέα για τη βαλίτσα του σε διάστημα 2-3 ημερών!
Σε αυτό το διάστημα προμηθευτείτε μόνο απολύτως απαραίτητα αντικείμενα, τα έξοδα των οποίων θα καλυφτούν αργότερα από την ασφάλεια!
7. Μια ακόμη χαμένη βαλίτσα.
Το ταξίδι σας πλησιάζει στο τέλος του, εσείς έχετε αγοράσει πράγματα που γεμίζουν μια νέα βαλίτσα, και το τηλέφωνο δεν έχει χτυπήσει ακόμη! Ώρα για επανεξέταση… Με άλλα λόγια, από την στιγμή που η βαλίτσα σας ανήκει στη λίστα των χαμένων αποσκευών τα πράγματα αλλάζουν! Πλέον πρέπει να συμπληρώσετε μια νέα φόρμα καταγραφής των αντικειμένων και της αξίας τους ώστε κάποια στιγμή να αποζημιωθείτε! Κάτι τέτοιο βέβαια χρειάζεται αρκετή υπομονή από εσάς καθώς ενδέχεται αν μη γίνει σύντομα…

ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ:

Ξεκινήστε την οργάνωση του ταξιδιού σας, κλείνοντας τα εισιτήρια για το μέσο μεταφοράς που θα σας μεταφέρει στην χώρα που επιθυμείτε να επισκέπτεστε. Για το δικό σας όφελος συνιστάται η αγορά των εισιτηρίων, αρκετό καιρό πριν το ταξίδι σας, ώστε να είναι διαθέσιμα σε χαμηλότερη τιμή.

 

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ:

Αφού γίνει κράτηση στο ξενοδοχείο της επιλογής σας (είτε από την σελίδα του ξενοδοχείου στο διαδίκτυο, είτε από κάποιο ταξιδιωτικό γραφείο). Προτείνεται η τοποθεσία του ξενοδοχείου να είναι κοντά σε σταθμό κάπου μέσου μαζικής μεταφοράς (συνήθως metro στις Ευρωπαϊκές χώρες), για να διευκολυνθεί η μετακίνησή σας μέσα στην πόλη. Καλό θα είναι να αποφευχθεί η χρήση ταξί, δεδομένου ότι το κόστος μετακίνησης θα υπερβαίνει το αντίστοιχο των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Ακόμα, όπως ισχύει και με τις κρατήσεις των εισιτηρίων, έτσι και με την ξενοδοχειακή κράτηση, όσο νωρίτερα πραγματοποιηθεί, τόσο πιο συμφέρουσα θα είναι η τιμή.

ΑΠΟΣΚΕΥΕΣ:

Για να προετοιμάσετε τις αποσκευές σας θα πρέπει πρώτα να συμβουλευτείτε τα προγνωστικά  καιρού που έχουν γίνει για τις μέρες που θα διαρκέσει το ταξίδι σας. Φυσικά κάτι τέτοιο πρέπει να γίνει λίγες ώρες πριν φύγετε για το αεροδρόμιο ώστε να μην υπάρξει μεγάλη απόκλιση προγνωστικών-πραγματικότητας. Θα ήταν προτιμότερο να πάρετε μαζί σας όσο το δυνατόν λιγότερα ρούχα, όχι μόνο για να αποφύγετε τους φόρους στο αεροδρόμιο, αλλά και για να αποθηκεύσετε στις ήδη υπάρχουσες αποσκευές σας πράγματα που θα πάρετε από την χώρα που επισκεφτήκατε. Τέλος, αν το ταξίδι με το Μ.Μ.Μ. που επιλέξατε αναμένεται μεγάλο φροντίστε να έχετε τα απαραίτητα σε μια τσάντα μαζί σας, γιατί πιθανότατα δεν θα έχετε την δυνατότητα να πάρετε κάτι από τις βαλίτσες σας κατά την διάρκεια του ταξιδιού.

 

ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑ:

Αν η χώρα την οποίο θα επισκεφτείτε έχει διαφορετικό νόμισμα από την χώρα διαμονής σας, πιθανότατα θα πρέπει να αλλάξετε τα χρήματά σας, κάτι που μπορεί να γίνει είτε σε μία τράπεζα εσωτερικού, είτε σε ειδικά καταστήματα συναλλάγματος στην χώρα που ταξιδεύετε. Υπάρχει πάντα η πιθανότητα βέβαια να δέχονται και τα νομίσματα της χώρας σας.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%82_%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%AC%CF%84%CF%89%CE%BD_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CF%87%CF%89%CF%81%CF%8E%CE%BD_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%85

 

ΦΑΡΜΑΚΑ:

Σε περίπτωση που ακολουθείτε φαρμακευτική αγωγή, προμηθευτείτε τα φάρμακά σας πριν από την αποχώρησή σας και σιγουρευτείτε πως είναι αρκετά για όλο το ταξίδι σας. Καλό θα ήταν όμως, να έχετε μαζί σας κάποια είδη πρώτης ανάγκης (π.χ. παυσίπονα). Ακόμη πριν αναχωρήσετε συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για ενδεχόμενα εμβόλια που ίσως χρειαστεί να κάνετε.

 

ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΤΗΡΙΑ:

Για να ταξιδέψετε έξω από την χώρα σας θα χρειαστείτε κάποια έγγραφα που θα πιστοποιούν την ταυτότητά σας (διαβατήριο). Αν η χώρα σας, αλλά και η χώρα η οποία θα επισκεφτείτε ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τότε μπορείτε να ταξιδέψετε με την ταυτότητά σας, αν όχι θα χρειαστείτε διαβατήριο. Πριν την αναχώρησή σας βεβαιωθείτε ότι έχετε τα απαραίτητα έγγραφα. Ενημερωθείτε από κάποιο ταξιδιωτικό γραφείο.

 

ΧΑΡΤΕΣ:

Προμηθευτείτε χάρτη της χώρας που επισκέπτεστε, είτε ενημερώστε τους χάρτες στο GPS σας

 

Ταξίδι και λογοτεχνία

Υπάρχουν πολλά λογοτεχνικά είδη που σχετίζονται με το ταξίδι. Πολλοί εξιστορούν τις εμπειρίες τους κατά την διάρκεια ενός πολέμου. Είναι η περίπτωση του υποχρεωτικού «πολεμικού ταξιδιού», έξω από κάθε βούληση. Σε αυτή την περίπτωση υπάρχουν δυο επιλογές, της ζωής και του θανάτου. Έτσι λοιπόν το βλέμμα και η ψυχή κινούνται ελεύθερα μέσα στις ποικίλες αντιξοότητες και αξιολογούν αντλώντας υλικό από παντού, το περιβάλλον, τις φρικαλεότητες της μάχης, τους συμπολεμιστές και τους «εχθρούς»… Εν συνεχεία, πολλοί γράφουν για ταξίδια αναψυχής και εξιστορούν την πραγματική αγάπη για τη φύση και την ανάγκη ή επιθυμία να ανακαλύψουν την πατρίδα τους και την ομορφιά του πλανήτη μας. Εξάλλου το ίδιο κάνει και ο Ελύτης στο έργο του «Το Χρονικό μιας Δεκαετίας». Εξιστορεί το ταξίδι του στη χώρα μας, με σκοπό την προσέγγιση της φύσης και της ομορφιάς της με σκοπό το πέρασμα στην «Αθανασία», αφού για αυτόν αποτελεί πηγή έμπνευσης και δημιουργικής σκέψης- έκφρασης ιδεών(Όμως εδώ, με τον τρόπο που έβλεπα τη Φύση, το θέμα καταντούσε να μην είναι πια η Φύση. Από το όραμα έβγαινε μια αίσθηση και η αίσθηση αυτή οδηγούσε πάλι σε ένα όραμα. Είχε σημασία η κίνηση. Θέλω να πω η παράλληλη κίνηση της ψυχής. Ή αλλιώς, η ακινησία μέσα στο Ασάλευτο και το Αιώνιο. Ελύτης). Σε αυτή την κατηγορία συμπεριλαμβάνεται και τα ταξιδιωτικά κείμενα άρα τα ημερολόγια των ταξιδιωτών. Άλλοι πάλι ταξιδεύουν με σκοπό την προσέγγιση του θείου και την κατανόηση της αξίας της θρησκείας. Είναι απαραίτητη ανάγκη για να ζούμε το να πιστεύουμε σε κάτι. Μέσα από τα σχετικά λογοτεχνικά κείμενα μαθαίνει κανείς για την επαφή των ατόμων με το θεό και το «βούλιαγμα» ή την αποθέωση κάθε θρησκείας (Ο γιατρός που φιλοσοφά κάποτε και που έχει άχτι το ράσο, έδειξε δύναμη ρητορική λέγοντας πως ο πνιγμένος αφτός ναός φανέρωνε  συμβολικά το βούλιαγμα κάθε θρησκείας και δογματικής σκλαβιάς.). Έτσι τα λογοτεχνικά κείμενα που σχετίζονται με το ταξίδι μπορούν να αναφέρονται σε αναχωρήσεις και αφίξεις, σε ιστορικά στοιχεία των τόπων που επισκέφτηκαν και τέλος στις δυσκολίες που αντιμετώπισαν κατά το ταξίδι (Σε μιαν εποχή όπου για να πας από δω στους Δελφούς ήταν ένα εγχείρημα περίπου απίθανο, μια εκστρατεία που απαιτούσε ολάκερη μέρα-και ζήτημα ήταν αν θα ’φτανες ποτέ σώος στον προορισμό σου- εμείς αλωνίσαμε κυριολεκτικά ολόκληρη την Ελλάδα. Ελύτης). Τέλος το ταξίδι υπάρχει περίπτωση να είναι ταξιδιωτικό ρεπορτάζ και γίνεται καθαρά για επαγγελματικό λόγο.Το δημόσιο γραφικό ύφος αυτού του άρθρου, περισσότερο ή λιγότερο προσεγμένο, γλαφυρό αλλά όχι λυρικό, αντιπαρατίθεται στο ύφος του λογοτεχνήματος με αποτέλεσμα το ταξιδιωτικό ρεπορτάζ να διαμορφωθεί  ξεμακραίνοντας από την ταξιδιωτική λογοτεχνία.

Ζέρβας Αναστάσης

 

ΜΟΥΣΙΚΗ ΔΙΣΚΟΘΗΚΗ

Πολλά τραγούδια έχουν γραφεί για το ταξίδι. Άλλα για να εκφράσουν την επιθυμία του ανθρώπου να φύγει για κάπου μακριά από την συμβατική ζωή του, ό,τι τον πόνεσε ή απλά για να γευτεί την περιπέτεια. Άλλα για να εκφράσουν τον καημό του αποχωρισμού – πόσα όμορφα δημοτικά τραγούδια της ξενιτιάς  δεν έχουμε! Άλλα για να αφηγηθούν τις εμπειρίες των ξένων τόπων , να υμνήσουν ομορφιές. Άλλα για να εκφράσουν νοσταλγία -και ,τι περίεργο!, μπορεί να γοητεύσουν κι αυτούς που ποτέ δεν ξεκίνησαν ένα ταξίδι…Και άλλα να μιλήσουν για ταξίδια που δεν τα έκανε κανείς ποτέ πραγματικά…ταξίδια της καρδιάς και της φαντασίας. και να μην ξεχάσουμε κι αυτά που «υμνούν»  μεταφορικά μέσα ( ένα  σαραβαλάκι , ένα ποδήλατο ή μια βαρκούλα).

Στη συνέχεια , με τη μορφή υπερσυνδέσεων (links) υπάρχουν κάποια σχετικά τραγούδια. Ο κατάλογος μπορεί να συμπληρώνεται από όσους θέλουν να κάνουν σχετική υπόδειξη.

EASY RIDER          *         ΠΟΥΛΑΚΙ ΞΕΝΟ   *            ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΥ ΤΟ ΜΑΝΤΗΛΙ ΣΟΥ*

BORN TO BE WILD           *   ΞΕΝΙΤΕΜΕΝΟ ΜΟΥ ΠΟΥΛΙ   * ΜΕΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΑ ΝΕΡΑ*

ΕΤΟΙΜΑΖΩ ΤΑΞΙΔΙ * ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ  * ΑΝΤΕ ΚΑΙ ΦΥΓΑΜΕ*

ΜΙΚΡΗ ΠΑΤΡΙΔΑ * ΘΑΛΑΣΣΑ ΠΙΚΡΟΘΑΛΑΣΣΑ/ΧΑΙΝΗΔΕΣ*

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΚΥΘΗΡΑ * ΜΙΑ ΘΑΛΑΣΣΑ ΜΙΚΡΗ/ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ*

ΣΠΑΣΜΕΝΟ ΚΑΡΑΒΙ * ΤΡΙΑ ΚΑΡΑΒΙΑ ΦΕΥΓΟΥΝΕ/ΑΗΔΟΝΙΔΗΣ

Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ * THE PASSENGER/IGGY POP

ΤΟ ΜΑΧΑΙΡΙ   * ΜΥΘΩΔΙΑ/Β. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

ΦΑΤΑ  ΜΟΡΓΚΑΝΑ

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ

Ο ΣΤΑΘΜΟΣ

ΤΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟ ΜΟΥ

ΤΟ ΣΑΡΑΒΑΛΑΚΙ ΜΟΥ

ΤΑ ΣΑΡΑΒΑΛΑΚΙΑ

ΑΚΡΙΒΟ ΜΟΥ ΔΙΘΕΣΙΟ

ΒΕΝΖΙΝΑΔΙΚΟ

 

Οδηγώντας φορτηγό

Συναντηθήκαμε με τον Κύριο Γιάννη Tιόπουλο στο χώρο του σχολείου μας λαμβάνοντας και μαθαίνοντας πληροφορίες σχετικά με το επάγγελμα του οδηγού φορτηγού .Η συνάντηση αυτή έγινε στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας << Ταξίδια >>. Ο Κύριος Tιόπουλος εργαζόταν  συνολικά 15 χρόνια ως οδηγός. Εκτελούσε καθημερινά 3 δρομολόγια με προορισμό την Αθήνα και συγκεκριμένα στον Πειραιά .Η αναχώρηση για το πρώτο δρομολόγιο γινόταν στις 04:15 τα ξημερώματα .Όπως καταλαβαίνετε , αυτό ήταν πολύ επίπονο . Η σημερινή Αθήνα που όλοι γνωρίζουμε ,δεν είχε πάντα σχέση με την τότε πόλη , και αυτό  αφορά την οργάνωση και την κατασκευή των δρόμων και κτιρίων. Η δόμηση των δρόμων ήταν σχετικά πρόχειρη με αποτέλεσμα να προκαλούνται αρκετά συχνά ατυχήματα .Εκτός αυτού ,επικρατούσε και αρκετή κίνηση. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες πραγματοποιούνταν τα δρομολόγια ήταν δύσκολες  και  γινόταν πιο δύσκολος ο χειρισμός του φορτηγού .Έτσι η συντήρηση του φορτηγού και διατήρηση της άριστης κατάστασης του έπρεπε να γίνεται σε τακτικά χρονικά διαστήματα .Συνέβαιναν και ατυχήματα. Ένα ατύχημα που συνέβη μπροστά στα μάτια του .έλαβε χώρα στην περιοχή των  Οινοφύτων  στις 05:30 το πρωί .Μια κούρσα με 4 κυνηγούς χάραζε πορεία βρισκόμενη  πίσω από μια νταλίκα .Ξαφνικά προσπάθησε να κάνει μια παράνομη προσπέραση , αλλά δεν τα κατάφερε και βρέθηκε σφηνωμένη  κάτω από την νταλίκα :Χαρακτηριστικά μας ανέφερε  ότι τα  4 άτομα που βρισκόταν στο αυτοκίνητο πέθαναν ακαριαία  και όλα αυτά ήταν αποτελέσματα απροσεξίας και αμέλειας .Πρέπει να υπάρχει προσοχή στους  δρόμους σε όλα τα επίπεδα .Τέλος όσον αφορά τον κοινωνικό τομέα μας ανέφερε ότι το επάγγελμα αυτό προσφέρει αρκετές  γνωριμίες  και πολλές πιθανότητες για σύναψη φιλιών . Ο  ίδιος έκανε κανα δυο αξιόλογες φιλίες . Κάποιες φορές έπαιρνε μαζί του τη γυναίκα του για να τον κρατάει ξυπνό. Με την ευκαιρία μας έδωσε συμβουλή για το πόσο σημαντικό είναι να διαλέξουμε σωστή γυναίκα να μοιραστούμε τη ζωή μας! Και αναφέρθηκε στις ασωτείες που πολλοί συνάδελφοί του έκαναν σε μαγαζιά επί της εθνικής οδού ,που ροκάνιζαν τον κόπο τους τελικά. Ομολογουμένως η συνάντηση με τον κύριο Τιόπουλο ήταν εμπειρία ζωής! Του αφιερώνουμε το τραγουδάκι του Τούντα  με τη Ρόζα Εσκενάζυ  « το σωφεράκι»

Μυργιαλής Γ.- Κριθαρέλλης Π.

 

ταξίδια και επαγγέλματα

Μία παράμετρος, και με αυτή ασχολήθηκε κυρίως η ομάδα μας, της ερευνητικής εργασίας ήταν να βρούμε επαγγέλματα  που σχετίζονται με τα ταξίδια , άμεσα ή έμμεσα ( αυτό το δεύτερο μας προέκυψε κατά την έρευνα).

Ναυτικοί ,όλων των ειδικοτήτων, φορτηγατζήδες, για μικρά και μεγάλα ταξίδια, ταξιδιωτικοί πράκτορες και όσοι σχετίζονται με την οργάνωση και διενέργεια ενός ταξιδιού για επαγγελματικούς ή αναψυχής λόγους, ξεναγοί, συνοδοί , οδηγοί…Ερευνητές , επιστήμονες που συμμετέχουν σε συνέδρια, εκπαιδευτικοί και μαθητές που εκμεταλλεύονται τις αυξημένες δυνατότητες  στο πλαίσιο της ΕΕ για να ενισχύσουν τις γνώσεις τους και την εμπειρία τους. Επαγγελματίες που προωθούν προϊόντα, εμπορικοί αντιπρόσωποι, σκηνοθέτες και όλοι όσοι συμμετέχουν σε γυρίσματα ταινίας  που γυρίζονται σε διαφορετικούς τόπους, οδηγοί μέσων μαζικής μεταφοράς, τρένα/ λεωφορεία/ αεροπλάνα, αεροσυνοδοί , διάσημοι διακοσμητές /αρχιτέκτονες που γυρίζουν σε κάθε γωνιά της γης για τη δουλειά τους. Να μην παραλείψουμε τους αστέρες της μουσικής, του θεάτρου και τις περιοδείες τους. Τους αθλητές, για αγώνες , για προετοιμασία. Οι δημοσιογράφοι και ειδικά οι πολεμικοί ανταποκριτές.

Και υπάρχουν και ένα σωρό άνθρωποι που , χωρίς να μετακινηθούν άλλο από τη διαδρομή σπίτι- δουλειά, προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε ταξιδιώτες: ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, ΄εργαζόμενοι σε catering, ξενοδοχοϋπάλληλοι, συνεργεία αυτοκινήτων , πωλητές καυσίμων κ.α, α.!

Ποιος τελικά δεν ταξιδεύει!; Και μεις , οι μαθητές του 1ου Λυκείου Χαλκίδας  στα πλαίσια των ερευνητικών εργασιών , κάναμε τόσα ταξίδια! Πραγματικά και επί χάρτου!

Κριθαρέλης Παν.-Κουρουπίδης Κωνστ.-Μαντάς Θεοδ.-

 

Οι αρετές του ταξιδιώτη

Το ταξίδι είναι μια όμορφη και διασκεδαστική ενασχόληση για άτομα που τους αρέσει να αλλάζουν παραστάσεις καθώς γυρνούν τον κόσμο. Η σύγχρονη εποχή με τους ταχύτατους ρυθμούς εργασίας που επιβάλλει, με οποιονδήποτε τομέα και αν ασχολούμαστε, κάνει ακόμα μεγαλύτερη την ανάγκη μας για μικρές ή μεγάλες αποδράσεις. Η ξεκούραση και η ηρεμία που προσφέρουν τα ταξίδια σε συνδυασμό με τη διεύρυνση των πνευματικών οριζόντων καθιστούν απαραίτητη την πραγματοποίηση τους τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο . Ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι εκάστοτε οικονομικές συνθήκες επιτρέπουν άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο τις περιηγήσεις μας στον κόσμο.
Όταν λοιπόν κατορθώσουμε να οργανώσουμε το ταξίδι μας, ας έχουμε υπόψη μας ορισμένους από τους αστάθμητους παράγοντες που ενδεχομένως προκύψουν. Πολλές φορές ίσως υπάρξουν κάποιες δυσκολίες που για αντιμετωπιστούν, οι ταξιδιώτες πρέπει να έχουν ή να αναπτύξουν κάποιες ικανότητες και αρετές.
Πρώτα απ’ όλα για την επίτευξη ενός ταξιδίου ένας ταξιδευτής πρέπει να είναι καλά οργανωμένος, ώστε να διαθέτει τα κατάλληλα μέσα για οποιαδήποτε προβλήματα προκύψουν (π.χ. φάρμακα σε περίπτωση ασθένειας). Επιπλέον να είναι προνοητικός και υπομονετικός, για να καταφέρνει να αντιμετωπίζει τα απρόοπτα που θα βρεθούν στο δρόμο του (π.χ. καθυστέρηση στην πτήση του).
Σύμφωνα με στατιστικές, αλλά και συνεντεύξεις που πήραμε, φτάσαμε στο συμπέρασμα ότι πολλοί ταξιδιώτες προτιμούν η συντροφιά στις εξορμήσεις τους να περιλαμβάνει ανθρώπους με χιούμορ, φιλομάθεια και περιέργεια, για να μετατραπεί ένα απλό ταξίδι σε ταξίδι γνώσης, εμπειρίας και διασκέδασης. Είναι φυσικό επακόλουθο ο καθένας να αποζητά παρέα άλλων ανεκτικών ανθρώπων, που δεν θα του δυσκολέψουν την ζωή, ενώ αντίθετα θα κάνουν αμοιβαίες υποχωρήσεις.

Παραθέτουμε κάποια αποσπάσματα από οδοιπορικά παλιών ταξιδευτών που σταχυολογήσαμε από το πολύτιμο βιβλίο του Κ. Σιμόπουλου, Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα (τ.1ος, σ.66-71)  που δείχνουν πόσο λίγο οι άνθρωποι , οι ανάγκες  και τα προβλήματά τους αλλάζουν!

Ο Hans Jacob Breuning ,γερμανός ευγενής που ταξίδεψε στην Ανατολή με τον γάλλο περιηγητή Charlier de Pinon γράφει στο οδοιπορικό του: ¨Πήραμε μαζί μας τη Γεωγραφία του Στράβωνος, την Περιγραφή όλων των  Νήσων  και χάρτες, γενικούς και ειδικούς , του δρομολογίου μας. Πήραμε και απομνημονεύματα παλαιών  ταξιδιωτών για τα αξιοθέατα που θα συναντούσαμε κατά την περιήγησή μας.»

Ο άγγλος κληρικός  William Wey που ταξίδεψε δυο φορές στα Ιεροσόλυμα το 1458 και 1562:» Ο προσκυνητής που φτάνει στη Βενετία και σκοπεύει να περάσει τη θάλασσα ως τη Γιάφφα , πρέπει να κάνει καλή κουμπάνια.

Πρώτα πρώτα πρέπει , αν ταξιδέψει με γαλέρα , να κλείσει εγκαίρως συμφωνία με τον καπετάνιο και να διαλέξει θέση κοντά στο κατάστρωμα. Γιατί χαμηλά επικρατεί δυσωδία. Και η ζέστη είναι αποπνικτική.

Να συμφωνήσει ,επίσης , με τον καπετάνιο ότι θα του σερβίρουν ζεστό κρέας δυο φορές την ημέρα και το κρασί που θα του δίνουν να είναι καλό και το νερό φρέσκο»!

Ο Felix Faber  ταξιδευτής στους Άγιους Τόπους το 1480 διατυπώνει μια σειρά οδηγίες πολύ χρήσιμες  για τους ταξιδιώτες της εποχής: » Πρόσεχε όταν βαδίζεις  πάνω στο καράβι. Η πτώση είναι επικίνδυνη. Πριν πιαστείς από ένα σκοινί ,δοκίμασε τη στερεότητά του. Τα περισσότερα είναι σάπια. Μην πεις προσβλητικό λόγο στους σκλάβους της γαλέρας. Μπορεί να σε σφάξουν. Μην πιάνεις τη θέση άλλου συνταξιδιώτη χωρίς την άδειά του… Μην ενοχλείς το πλήρωμα όταν είναι απασχολημένο. Η δουλειά του ναυτικού δεν παίρνει καθυστέρηση και πρέπει να γίνει γρήγορα. Επίσκοπος να είσαι, αν βρεθείς μπροστά του εκείνη την ώρα θα σε τσαλαπατήσει.»!

Ο Santro Brasca, μιλανέζος ευγενής ,27 ετών γράφει στο οδοιπορικό του το σύνθημα του ταξιδιώτη της εποχής: Βάστα μαζί σου δυο πουγκιά, το ένα γεμάτο υπομονή και τ΄άλλο με δουκάτα.

Και άλλος: » Μόλις ποδίσει το καράβι στη Γιάφφα ,έχε το νου σου να ξεπεράσεις τους άλλους επιβάτες , να βγεις πρώτος στη στεριά και να τρέξεις να βρεις την καλύτερη κάμαρα στο πανδοχείο. Και κοίτα να διαλέξεις το καλύτερο γαϊδούρι για το ταξίδι. Γιατί πρέπει να ξέρεις ότι πληρώνεις το ίδιο και για  το γερό και για το ψοφίμι!

 

Το Ταξίδι Μέσα Από τα Κόμικς

Το ταξίδι παρουσιάζεται με πολλούς τρόπους. Ένας ευχάριστος και δημιουργικός τρόπος είναι μέσα από τα κόμικς. Έτσι το παιδί μαθαίνει να αγαπά το ταξίδι αλλά και τα βιβλία. Πολλές είναι οι ιστορίες που περιλαμβάνουν το ταξίδι! Χαρακτηριστικό όμως είναι το έργο του κορυφαίου σχεδιαστή Don Rosa, Ο Βίος & η Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ  και Τα Χαμένα Επεισόδια που είναι δύο βιβλία-τόμοι και είναι αλληλένδετα. Σε ηλικία δεκατριών χρονών ο Σκρουτζ αποφασίζει να φύγει από τη Σκωτία και να ταξιδέψει στην Αμερική για να βρει το θείο του Μπουνάτσα και να εξασφαλίσει χρήματα για την οικογένειά του. Μόνο έτσι θα καταφέρει να σώσει το κάστρο των προγόνων του, της αριστοκρατικής γενιάς των Μακ Ντακ

Στη συνέχεια ταξιδεύει για δύο δεκαετίες σε όλο σχεδόν τον κόσμο, στην άγρια Δύση, στην μακρινή Ιάβα, στη νότιο Αφρική, στην Αριζόνα και στην Αυστραλία χωρίς να έχει κάνει την τύχη του και έχοντας επιστρέψει μόνο μία φορά στο πατρογονικό του κάστρο

Μετά την Αυστραλία πηγαίνει στο Κλοντάικ του Καναδά, όπου κερδίζει το πρώτο του εκατομμύριο ως  χρυσοθήρας

Γίνεται επιχειρηματίας και εγκαθίσταται στη Λιμνούπολη-φανταστική πόλη στην Αμερική. Ακολουθεί η αναζήτηση χρυσού στον Παναμά την εποχή των έργων της διώρυγας. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης και της τρίτης δεκαετίας του 20ου αιώνα, ο Σκρουτζ συνεχίζει να ταξιδεύει στις τέσσερις γωνιές τα Γης, αναζητώντας νέες πηγές πλούτου. Σε ένα από αυτά τα ταξίδια του παραβιάζει τις ηθικές του αρχές.
Αυτό λοιπόν που αποκομίζει κανείς είναι η αγάπη για τα ταξίδια και την περιπέτεια. Άλλωστε σημασία έχει το ταξίδι και όχι ο προορισμός. Επιπλέον είναι πολύ σημαντικό να είναι κανείς τίμιος…

…………………………………………………..

αλλιώς  θα τον κατατρέχουν οι κακές πράξεις του

Και τέλος διδάσκει την οικονομία και την εγκράτεια στη δύσκολη σημερινή εποχή της οικονομικής κρίσης…

Αναστάσης Ζέρβας

 

 

 

 

ΞΕΝΟΙ ΤΑΞΙΔΕΥΤΕΣ ΣTON ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΕΩΣ ΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ

Η περιήγηση των ξένων στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα ξεκίνησε από τον 15ο και 16ο αιώνα. Λόγιοι που ταξιδεύουν για αρχαιογνωστικούς λόγους, φυσιοδίφες, πολιτικοί για να κάνουν εκτιμήσεις πολιτικού τύπου.  Ωστόσο το κοινωνικό φαινόμενο είναι περισσότερο συνδεδεμένο με το Grand Tour του 18ου αιώνα και αποτελεί μέρος της εκπαίδευσης της αριστοκρατίας, κυρίως της βρετανικής, που, τελειώνοντας το πανεπιστήμιο, κάνουν για έναν χρόνο έναν μεγάλο ‘γύρο’, ο οποίος συνήθως σταματά στην Ιταλία αλλά σταδιακά, από τα τέλη του 18ου αιώνα, αρχίζει να συμπεριλαμβάνει και Ελλάδα, Μικρά Ασία, Εγγύς Ανατολή, δηλ. την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Περιηγήθηκαν στην Ελλάδα στη διάρκεια του 19ου αιώνα. Γάλλοι, Άγγλοι, αργότερα Γερμανοί, πέρασαν από την χώρα μας πριν και μετά την επανάσταση του 1821, αναζητώντας επαφή με το κλασσικό ιδεώδες των σπουδών τους και αργότερα κατέγραψαν τις εντυπώσεις τους στα βιβλία τους.

Στους Γάλλους το σχετικό κίνημα είναι πιο φιλοσοφικό, δηλ. ζητούν όχι μόνον αισθητικές αξίες στην αρχαιότητα, ζητούν και πολιτικές και κοινωνικές, έχει προηγηθεί και η Γαλλική Επανάσταση, είναι η προσέγγισή τους πολύ πιο φιλοσοφημένη, άρα και πιο πολυδιάστατη. Των Εγγλέζων είναι πιο εμπειρική. Οι Γερμανοί όμως είναι οι πιο ενδιαφέροντες με τον νέο-ουμανισμό τους.

Αυτοί είναι οι πραγματικοί συνεχιστές της αρχαίας Ελλάδας, αυτοί την καταλαβαίνουν, αυτοί την ερμηνεύουν, αυτοί είναι υπεύθυνοι για τη συνείδησή της και τη διάσωσή της. Οι Γερμανοί στενοχωρούνται από την παρακμή των Ελλήνων. Οι Γάλλοι είναι πιο φιλοσοφημένοι, πιο θεωρητικοί έχουν την τάση να ωραιοποιήσουν και να πιστέψουν ότι αυτό το πράγμα θα ξαναγεννηθεί.

Η εικόνα που προσκομίζουν από την τότε τουρκοκρατούμενη Ελλάδα είναι αυτή της σύγκρουσης δυο κόσμων της ανατολής και της δύσης αντιπροσωπεύοντας την παράδοξη συνάντηση τόπου και χρόνου με την αρχαία Ελλάδα που άνηκε στην Ευρώπη και την σύγχρονη Ελλάδα που άνηκε στη Οθωμανική αυτοκρατορία. Αναδεικνύουν από την πλευρά των Ευρωπαίων το δίλημμα ανατολή ή δύση  για την ίδια την  ταυτότητα της Ελλάδας ως ανεξάρτητου πλέον κράτους

Τους περιηγητές αυτών των χρόνων μπορούμε να τους διακρίνουμε σε δύο κατηγορίες: τους αρχαιολάτρες και τους οριενταλιστές . Οι πρώτοι θεωρούν την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα ως συνέχιση της αρχαίας Ελλάδας  ως προς τις αρχαιότητες, το αρχαιολογικό τοπίο και τη σύνδεση όσων είχαν διαβάσει με τον χώρο όπως στα άδεια τοπία μπορούν να ‘δουν’ τα αρχαία έτσι και στους νεώτερους Έλληνες βλέπουν τους αρχαίους, με τα καλά και τα κακά τους. π.χ. την πονηριά την εξηγούν λέγοντας «αυτοί είναι απόγονοι του Οδυσσέα». Το ελληνικό παρόν γίνεται αντικείμενο θαυμασμού ή προβληματισμού σε σχέση με το μεγαλειώδες αρχαίο ελληνικό παρελθόν σπανιότερα ανεξάρτητα από αυτό.

Όπως για παράδειγμα η Φρεντερίκα  Μπρέμερ λάτρης της αρχαίας Ελλάδας σαγηνεύεται από τη χώρα που συγκεντρώνει τους τόπους για τους οποίους είχε διαβάσει σχετίζοντας την με τη αρχαία. Για παράδειγμα η διεξοδική εικόνα της πορείας που ακολούθησε η Επανάσταση του  1821 συνδέεται με τα ιδανικά της αρχαίας Ελλάδας , της αρχαίας πρωτοπόρου των ελεύθερων θεσμών . Την  εντυπωσιάζουν προπάντων σύγχρονα λαογραφικά και θρησκευτικά θέματα των οποίων η καταγωγή κάποιες φορές μπορεί να αναζητηθεί στην αρχαιότητα, την ενθουσιάζουν οι ελληνικοί χοροί και τα χαρακτηριστικά της εμφάνισης και της συμπεριφοράς καθώς και τα ρούχα των χωρικών , όπως τα παρακολουθεί σε πανηγύρι για την γιορτή της Θεοτόκου ή την καθαρά Δευτέρα (η γιορτή των κρεμμυδιών όπως την ονομάζει ). Ωστόσο την αποθαρρύνουν οι συνθήκες κράτησης των φυλακισμένων στο Παλαμήδι σε σημείο που αναφωνεί «Αλίμονο νέα Ελλάδα ! Στο θέμα αυτό είσαι ακόμα σκλάβα της Τουρκίας και της βαρβαρότητας ». « Η Τουρκία και η βαρβαρότητα » σύμφωνα με την παραπάνω αναφορά είναι παράγοντες ανασταλτικοί στην προγεγραμμένη πριν τον τουρκικό ζυγό «δυτική» πορεία της Ελλάδας . Η αγαπητή Ελλάδα της Μπρεμέρ είναι η Ελλάδα της κλασσικής αρχαιότητας , ενώ για την Σουηδή συγγραφέα η σύγχρονη Ελλάδα θα πρέπει να ξαναθυμηθεί την αίγλη του παρελθόντος , ώστε να εξέλθει από τις «μισητές» καταστάσεις στις οποίες είχε περιέλθει.

Στο ίδιο μοτίβο θα μπορούσε να ενταχθεί ο Λαμαρτίνος αν και αρχικά αντικρίζει μια εικόνα ερήμωσης και καταστροφής εξαιτίας του ξεσηκωμού του ’21 παρατηρώντας την εξαθλίωση και την απραγία στους ανθρώπους . Ωστόσο εντυπωσιάζεται από την επίσκεψη του στον Παρθενώνα . «Καθόμουν στα σκαλοπάτια του Παρθενώνα, έχοντας μπροστά στα μάτια μου την Αθήνα, τον ελαιώνα του Πειραιά και τη γαλάζια θάλασσα του Αιγαίου και πάνω μου την επιβλητική σκιά της ζωοφόρου του ναού των ναών. Ήθελα να πάρω μαζί μου μια ζωντανή ανάμνηση, μια γραπτή ανάμνηση από τούτη τη στιγμή της ζωής μου! Ενιωθα ότι αυτός ο σωρός από εξαίσιο μάρμαρο που έτερπε τα μάτια μου θα έσβηνε από τη μνήμη μου, και ήθελα να μπορώ να τον ξαναβρίσκω μέσα στην ευτέλεια της ζωής που με περίμενε».

Ο Σατωβριανς πιο ιδεαλιστής φαντάζεται πτυχές της ζωής στην αρχαία Ελλάδα στον τότε ελλαδικό  χώρο . «Από τη θέση που βρισκόμαστε, στις δοξασμένες ημέρες των ΑΘηνών θα βλέπαμε τους στόλους να βγαίνουν από τον Πειραιά για να καταναυμαχήσουν τον εχθρό ή να πάνε για τις γιορτές της Δήλου.» δεχόμενος βέβαια ότι αυτά υπήρχαν μόνο στην φαντασία του . Ο ενθουσιασμός του είναι διάχυτος σε όλη την έκταση του βιβλίου του, όχι τυχαία, αφού, ως πολτικός, υπήρξε ένας από τους θεμρότερους υποστηρικτές της Ελλάδας, με αγορεύσεις και υπομνήματα στους Ισχυρούς της Ευρώπης.

«Στην Ελλάδα όλα είναι γλυκά, όλα είναι απαλά, όλα είναι γαλήνια στη φύση, καθώς και στα κείμενα των αρχαίων. Όταν δει κανείς τα χαριτωμένα τοπία της Αττικής, της Κορίνθου και την Ιωνίας, καταλαβαίνει γιατί η αρχιτεκτονική του Παρθενώνα έχει τόσο ευτυχισμένες αναλογίες, γιατί η αρχαία γλυπτική είναι αδιατάρακτη και τόσο ειρηνική. Στην πατρίδα των Μουσών η φύση καθόλου δε συμβουλεύει παρεκκλίσεις· αντίθετα, η ροπή της είναι να ξαναφέρνει το πνεύμα στον έρωτα των ομοιόμορφων κι αρμονικών πραγμάτων».

 

Εύλογο όμως είναι να υπήρχαν και εκείνοι που απογοητεύτηκαν από την εικόνα που αντίκρισαν συγκριτικά με αυτή που είχαν δημιουργήσει παραλληλίζοντας την αρχαία με την Ελλάδα εκείνης της περιόδου όπως ο Νερβάλ «Ούτε ένα δεντράκι στην ακτή που ακολουθούμε, ούτε ένα τριαντάφυλλο, αλίμονο, ούτε ένα κοχύλι σ’όλο το μήκος της παραλίας όπου οι Νηρηίδες μάζεψαν το κοχύλι της Κύπριδας. Αναζητούσα τους βοσκούς και τις βοσκοπούλες του Βατό, τα καταστόλιστα με γιρλάντες πλοία τους να προσεγγίζουν τις ολάνθιστες ακτές’ ονειρευόμουν εκείνες τις τρελές συντροφιές των προσκυνητών του έρωτα με τους σατινένιους, πολύχρωμους μανδύες.»

Σε αντιπαραβολή στους κλασικιστές συναντάμε τους οριενταλιστές οι οποίοι θεωρούν ότι η Ελλάδα ήταν πάντα ‘μαγαζί-γωνία’, και Ανατολή και Δύση. Από την πλευρά της Ανατολής οι Έλληνες είναι το ‘παράθυρο’ των Οθωμανών στη Δύση. Υπάρχει η απόσταση μεταξύ των φυσικών κληρονόμων και των πνευματικών κληρονόμων. Δηλαδή όλοι θεωρούν ότι και οι μεν και οι δε είναι κληρονόμοι του αρχαίου πράγματος αλλά οι Ευρωπαίοι είναι  αυτοί που το κέρδισαν και οι Έλληνες- είναι εκείνοι που το χάνουνε ή το χάσανε σιγά-σιγά».

ο Φιλανδός ελληνιστής Βίλχελμ Λάγκους  δείχνει να ενδιαφέρεται αποκλειστικά για την σύγχρονη Ελλάδα , αυτήν που σύμφωνα με τους  Κολοκοτρώνη και Μήτση « άνηκε στην ανατολή ήταν τμήμα της ΟΘΩΜΑΝΙΚΉΣ Αυτοκρατορίας . ο Λάγκους προσανατολίζει τον μελετητή προς τη σύγχρονη Ελλάδα, διαχωρίζοντας, όπως

είδαμε, «τους ζωντανούς από τους νεκρούς, το παλιό από το νέο». ο Λάγκους έδειξε τη μεγαλύτερη αδιαφορία από περιηγητές που γνωρίζω για τα κατάλοιπα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Δεν είδε τίποτε άλλο από όλη τη χώρα εκτός από κάποιες σύντομες επισκέψεις στη Σύρο, την Αίγινα και την Κόρινθο (στην Αίγινα μάλιστα αποκαλεί εσφαλμένα το ναό της Αμφαίας ως ναό τουΔιός) και από τα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος σημεία απομονώνει τη θαυμάσια τοποθεσία και τη θέα μη δείχνοντας το αναμενόμενο ενδιαφέρον για τις αρχαιότητες. . θεωρεί ότι εκτός από τη δική του χώρα μπορεί και η Ελλάδα να βρεθεί «υπό τη σκέπη» της Ρωσίας. Θα πρέπει να αναλογιστούμε τη συνειδητή αυτή «ανατολική» εστίαση του Λάγκους σε σχέση με τη συμπάθεια των Ελλήνων για τη Ρωσία, τη δυσαρέσκεια για το βασιλικό ζεύγος και τη βαυαρική αυλή, τη δυσαρέσκεια προς τον Όθωνα ή  η προτίμηση των χωρικών της Αίγινας για ρώσο βασιλιά στη θέση του Όθωνα Καταγράφει σύγχρονες καθημερινές ιστορίες ή απλά ζητήματα που αναδεικνύουν τις συγκρίσεις με την κλασική Ελλάδα ως περιττές.

 

Στα ίδια πλαίσια κινείτε ο Γκιστάβ Φλομπέρ ο οποίος παρατηρεί την κατακερματισμένη εικόνα των αρχαιοτήτων και του Παρθενώνα καθώς και με μια αλληγορική φράση  «Καθώς επέστρεφα από τον ναό ( του Παρθενώνα ), δύο μεγάλα πουλιά ξεπετάχθηκαν πάνω από το αέτωμα και έφυγαν ανατολικά, κατά τη μεριά της Σμύρνης, της Ασίας» υποδηλώνοντας την στροφή της Ελλάδας προς την Ανατολή.   Πια δεν κατοικούν ημίθεοι, αλλά ένας λαός ενδεής και κακοζωισμένος ενώ η εικόνα της νεκρικής ησυχίας που επικρατούσε στην πόλη και των φοβισμένων ανθρώπων που με δυσκολία υποδεχόντουσαν ανθρώπους στα σπίτια τους έρχεται σε αντίθεση με τα κλασσικά ιδανικά της φιλοξενίας .

Σε αντίθεση στους Ευρωπαίους ταξιδευτές συναντάμε τον Τούρκο περιηγητή  Εβλιά Τσελεμπή που περιηγήθηκε στον ελλαδικό χώρο τον 17^ο αιώνα που όπως φυσικά προϋποθέτει η καταγωγή του  δεν ασχολείται ιδιαίτερα με το ελληνικό στοιχείο κατά τις περιοδείες του στις χώρες της αυτοκρατορίας . Νοιώθει περιφρόνηση για τον «φακίρ φουκαρά» λαό . Κι’ αυτό ακριβώς φανερώνει την τραγωδία του ελληνισμού στους μαύρους αιώνες της εθνικής δουλείας. Ο ελληνισμός όμως μ’ όλο που διατηρούσε άφθαρτη την παράδοση του οι αφηγήσεις του Τούρκου περιηγητή δεν αφορούν μονάχα  τον δημόσιο και ιδιωτικό των ομοφύλων . Είναι καθρέπτης μιας εποχής και οι παρατηρήσεις που φωτίζουν εκείνη την παράξενη συμβίωση κυρίαρχων και ραγιάδων  , είναι παραστατικές εικόνες ζωής.

Παρόλα αυτά δεν παραλείπει να εξυμνήσει  τα αγάλματα της Αθήνας : «Για να περιγράψω τα αγάλματα χρειάζομαι ολόκληρο βιβλίο . Έπειτα δεν μπορεί να τα συλλάβει ο νους του ανθρώπου . Τα αγάλματα είναι θαύμα θαυμάτων . Αδύνατο να έγιναν από ανθρώπινα χέρια . Όσα κι’ αν γράψει κανείς γι’ αυτά τα αριστουργήματα της τέχνης είναι λίγα και δεν φτάνουν . Είναι απόλυτη ανάγκη να επισκεφθεί κανείς την πόλη της Αθήνας για να καταλάβει πως ήταν την αρχαία εποχή .»

Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας λοιπόν ο αριθμός των ξένων ταξιδιωτών ήταν σχετικά μικρός γεγονός που μας επιτρέπει να μελετήσουμε τις εντυπώσεις αυτών μεμονωμένα, αντιθέτως στην σύγχρονη εποχή με τα μέσα που διαθέτουμε στην μετακίνηση και στις υποδομές επισκέπτεται ετησίως ένας τεράστιος αριθμός ξένων την Ελλάδα . Σαν λογική συνέπεια λοιπόν η εικόνα που προσκομίζουν όλοι αυτοί οι ταξιδιώτες εξάγεται συνολικά με  στοιχεία από διάφορα ταξιδιωτικά στην Ελλάδα , από σύντομες συνεντεύξεις τουριστών καθώς και από την μελέτη μιας εργασίας στον τομέα των τουριστικών σπουδών .

Ωστόσο βοηθητικό υπήρξε το γεγονός της συνάφειας των εντυπώσεων των ξένων ταξιδιωτών από την Ελλάδα   .Κύριος και πρώτιστος παράγων της γοητείας που ασκεί η Ελλάδα στον ταξιδιώτη είναι αναμφίβολα ο φυσικός της πλούτος .Οι ευχάριστες εναλλαγές του τοπίου με τις βραχώδεις και απότομες βουνοκορφές , τις   κατάφυτες εκτάσεις καθώς και τα χιλιόμετρα των κρυστάλλινων ακτογραμμών αποτελούν αντικείμενο θαυμασμού για πολλούς επισκέπτες .Η θάλασσα ιδιαίτερα με τον ήλιο και το εύκρατο κλίμα που εγγυάται την καλοκαιρία τις περισσότερες ημέρες του θέρους είναι από τα κίνητρα που  τους παρακινούν όπως οι ίδιοι ομολογούν να επιλέξουν την Ελλάδα .

Πέραν όμως του φυσικού τοπίου  τα αστικά κέντρα και το ανθρωπογενές περιβάλλον όπως είναι διαμορφωμένο δεν απογοητεύει τον ταξιδιώτη  με τους ίδιους να θαυμάζουν την αρχιτεκτονική των νησιών τις τουριστικές εγκαταστάσεις και υποδομές που τους προσφέρουν την εγγύτητα στις φυσικές ομορφιές καθώς όμως και την χαλάρωση την περιποίηση από τις ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις ( σπά ) καθώς και το εξυπηρετικό προσωπικό . Παράλληλα συχνές αναφορές γίνονται για τις συγκοινωνίες και τις μικρές αποστάσεις ανάμεσα στους διάφορους οικισμούς και τις παραλίες γεγονός που διευκολύνει κατά πολύ τις μετακινήσεις .Όμως συχνά η νουθέτηση για την εύρεση του προορισμού είναι απαραίτητη και δίνεται απλόχερα από τους ντόπιους οι οποίοι  σύμφωνα με τις μαρτυρίες των οποίων είναι πάντοτε ευγενικοί , φιλόξενοι διευκολύνοντας την συνεννόηση με την γνώση των  αγγλικών .Η φιλοξενία των ντόπιων όμως συναντάτε και στην συμπεριφορά τους προς τα παιδιά σε συνδυασμό μάλιστα με το κλίμα και την πληθώρα των δραστηριοτήτων ανάγει την Ελλάδα σε μία ασφαλή επιλογή για οικογενειακές διακοπές με τα παιδιά να διασκεδάζουν με την θάλασσα και τα θαλάσσια αθλήματα .

Παρόλα αυτά αυξημένος ήταν και ο αριθμός των νέων ταξιδιωτών που απολάμβαναν τον ήλιο τα κρυστάλλινα νερά , την ελληνική κουζίνα που με την ποιότητα και τα αγνά υλικά κερδίζει τις εντυπώσεις καθώς και την ζωντανή νυχτερινή ζωή που τους μεταδίδουν την χαρά και την ξεγνοιασιά της ζωής . Τέλος , σημαντικότερο σημείο αναφοράς από τους επισκέπτες είναι η αρχαία κληρονομιά , η ιστορία και η πολιτιστική παράδοση της Ελλάδας στα περισσότερα μέρη τα οποία επισκέπτονται έχουν φροντισμένα μνημεία και αξιοθέατα υπαρκτές αποδείξεις της μακραίωνης ιστορίας αυτού του τόπου με την Αθήνα να πρωταγωνιστεί ως η λίχνος του δυτικού πολιτισμού και της δημοκρατίας με το νέο μουσείο να αποτελεί ορόσημο της φροντίδας ,και της περηφάνιας  που διακατέχει τους Έλληνες για την ιστορία τους όπως επισημαίνουν αρκετοί ξένοι ταξιδευτές . Όπως οι ίδιοι λοιπόν ομολογούν με την επίσκεψη σε αυτά τα μνημεία είναι σαν να γυρίζουν πίσω στον χρόνο κατανοώντας τι συνέβη τότε και τι επιφυλάσσει τώρα το μέλλον .

Βιβλιογραφία

–         Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα (333 μ.Χ. – 1821 μ.Χ.) του Κυριάκου Σιμόπουλου ,εκδόσεις Στάχυ,Αθήνα 1999

–         Σχόλια στα περιηγητικά κείμενα των Φρεντερίκα Μπρέμερ και Βίλχελμ Λάγκους.

–         Πτυχιακή εργασία «εικόνα προορισμού της Ελλάδας, Destination image of Greece» τρόποι διαμόρφωσης της και  η επιρροή αυτής στον τουρισμό .

 

 

Η εμπειρία μιας εκπαιδευτικού-Ένα ανήσυχο πνεύμα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ με την κυρία Κατσιμεντέ Λίνα

 

Κυρία Κατσιμεντέ εργάζεστε;

Ναι, είμαι εκπ/κος Γαλλικής Γλώσσας.

 

Σπουδάσατε στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό;

Είχα την τύχη να κάνω και τα δύο… Σπούδασα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και με υποτροφία Erasmus συνέχισα τις σπουδές μου στο Πανεπιστήμιο Stendhal III στη Grenoble της Γαλλίας.

 

Ήταν δύσκολο να πάρετε την υποτροφία αυτή ;     

Δεν ήταν δύσκολο, αλλά ούτε και εύκολο. Τότε, το 1990 οι υποτροφίες Erasmus δίνονταν σε λίγους φοιτητές. Λίγοι είχαμε την τύχη να φύγουμε για περαιτέρω σπουδές με αυτή τη διαδικασία.

Τα πάντα εξαρτιόνταναπό τη βαθμολογία μας σε μαθήματα που αντιστοιχούσαν στις σπουδές που θέλαμε να ακολουθήσουμε. Για μένα  για παράδειγμα, που είχα επιλέξει να κάνω αίτηση για υποτροφία στο Πανεπιστήμιο Stendhal III στη Grenoble και στο τμήμα Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας, έπαιξε ρόλο η βαθμολογία μου σε αντίστοιχα μαθήματα, όπως η Μεθοδολογία της Διδακτικής, οι Νέες Τεχνολογίες στη Διδακτική, η Κοινωνιογλωσσολογία κλπ.

Ήμουν όμως καλή φοιτήτρια σε αυτά τα μαθήματα. Είχα πολύ υψηλή βαθμολογία, τρεις συστατικές επιστολές από τους καθηγητές αυτών των μαθημάτων και τέσσερις καλές εργασίες σε ανάλογα μαθήματα.

Όλα αυτά μου έδωσαν τη δυνατότητα να πάρω την υποτροφία.

 

Θεωρείται ότι ήταν καλή εμπειρία;

Θεωρώ ότι ήταν σπουδαία εμπειρία. Οι σπουδές στο εξωτερικό, δίνουν τη δυνατότητα σε κάθε φοιτητή να ζήσει σε ένα άλλο πανεπιστημιακό περιβάλλον. Να βιώσειένα άλλο σύστημα σπουδών, να αξιολογήσει τις μέχρι τότε σπουδές του.

Πολλές φορές λέμε ότι τα ελληνικά Πανεπιστήμια υστερούν των ξένων και εν μέρει είναι σωστό… Αλλά εν μέρει.  Σίγουρα το ελληνικό Πανεπιστήμιο υστερεί σε υποδομές… αλλά δεν υστερεί σε πανεπιστημιακούς δασκάλους.

Για μένα οι σπουδές στη Γαλλία ήταν σημαντικές, γνώρισα ένα άλλο Πανεπιστήμιο, πιο οργανωμένο, με εξαιρετικές υποδομές και πολλές ευκαιρίες για τους φοιτητές που είχαν θέληση και μεράκι. Νομίζωότι η σημαντικότερη διαφορά σε σχέση με το ελληνικό Πανεπιστήμιο ήταν αυτή. Εκεί η προσπάθεια κάθε φοιτητή αναγνωριζόταν. Οι καθηγητέςήτανπάντα πολύ κοντά στους φοιτητές και πάντα πρόθυμοι να τους βοηθήσουν  να βρουν το δρόμο τους.

 

Π;oso εύκολο ήταν για εσάς να φύγετε μόνη σας για σπουδές στο εξωτερικό;

Ήταν εύκολο. Πρέπει όμως να σας πω ότι για την οικογένειά μου τα ταξίδια ήταν μέρος της ζωής, αφού ο πατέρας μου σαν πλοίαρχος του Εμπορικού Ναυτικού μας έπαιρνε –τη μητέρα μου, τον αδερφό μου και εμένα- πολλές φορές μαζί του. Έχω λοιπόν γνωρίσει πολλά μέρη του κόσμου.

Ίσωςκαι γιατί ως μαθήτρια περνούσα στη Γαλλία τα καλοκαίρια, κάνοντας μαθήματα γαλλικής γλώσσας για ξένους σε Πανεπιστήμια και σχολεία.

Αν με ρωτάς όμως για την πρώτη φορά… ήταν δύσκολο. Ήμουν 14 ετών και βρέθηκα μονή μου σε ένα αεροπλάνο, να πηγαίνω σε μια ξένη χώρα, όπου δε γνώριζα κανέναν. Άγνωστη μεταξύ αγνώστων, να πρέπει να ανταπεξέλθω σε ότι μπορούσε να συμβεί… από το να χάσω μια πτήση, όσο και να μην με περιμένει κανείς στο αεροδρόμιο και να πρέπει να βρω το σχολείο μόνη μου. Τότε μάλιστα δεν ήταν υποχρεωτική η συνοδεία ανηλίκου στις πτήσεις, όπως είναι σήμερα.

Είχα άγχος και φοβούμουν, αν και προσπαθούσα να μη το δείχνω…  Η προετοιμασία του ταξιδιού γινόταν πάντα από τους γονείς μου, αλλά τα υπόλοιπα έπρεπε να τα λύσω μόνη μου… και σημειώστε ότι τότε  (έχουν περάσει 30 χρόνια) δεν υπήρχαν ούτε κινητά τηλέφωνα, ούτε διαδίκτυο, ούτε οι ευκολίες επικοινωνίας που υπάρχουν τώρα.

Ποτέ όμως δεν είπα όχι σε μια νέα «περιπέτεια»… έκανα πολλούς φίλους, γνώρισα πολλούς τόπους, έμαθα πολλά.

 

Τώρα ταξιδεύετε για τη δουλειά σας;

Ναι, ταξιδεύω.

Στα πλαίσια της δουλειά μου έχω κάνει αρκετά ταξίδια. Όσο ήμουν καθηγήτρια στο 1ο ΓΕΛ Χαλκίδας, υλοποιήσαμε ένα τριετές ευρωπαϊκό σχέδιο Comenius και είχα την ευκαιρία μαζί με την κυρία Ματθαίου και άλλους συναδέλφους και μαθητές, να ταξιδέψουμε στο εξωτερικό αρκετές φορές για τις ανάγκες του σχεδίου. Αντίστοιχα και στο ΓΕΛ Ν. Αρτάκης.

Όμως, με τους μαθητές του σχολείου σου,έχωταξιδέψει δύο φορές στο Ευρωκοινοβούλιο στο Στρασβούργο για να συμμετάσχουμε σε ημερίδα Euroscola, αφού κερδίσαμε σε διαδικτυακό διαγωνισμό που διοργάνωσε το Γραφείο του ΕυρωπαϊκούΚοινοβουλίου στη Μαδρίτη. 

Βέβαια, για τη δουλειά μου έχωταξιδέψειπάρα πολλές φορές στο εξωτερικό, προκειμένου να συμμετάσχω σε συνέδρια, ημερίδες και σεμινάρια. Ευτυχώς στα περισσότερα από αυτά είχα υποτροφία ενδοϋπηρεσιακής κατάρτισης από το Ι.Κ.Υ., οπότε το κόστος (που είναι ιδιαίτερα υψηλό) στο μεγαλύτερο μέρος του ήταν καλυμμένο.

 

Κάνετε κάποια προετοιμασία για τα ταξίδια σας;

Νομίζω ότι αυτό είναι πάντα το μεγάλο στοίχημα για ένα επιτυχημένο ταξίδι. Πάντα προετοιμάζομαι. Η προετοιμασία μου παίρνει πάντα πολύ χρόνο, αλλά είναι διασκεδαστική.

Προετοιμάζω τα πάντα μόνη μου, εισιτήρια, ξενοδοχεία, μετακινήσεις, επισκέψεις κλπ. Έχω πάντα μαζί μου ταξιδιωτικούς οδηγούς ή και όταν δεν έχω, πάντα αφιερώνω την πρώτη μου μέρα στο Γραφείο Τουρισμού της πόλης που επισκέπτομαι. Βέβαια το διαδίκτυο προσφέρει πια πολλές λύσεις και επιλογές.

Θεωρώ ότι η προετοιμασία είναι το σημαντικότερο σε ένα ταξίδι , ειδικά όταν επιλέγει κάποιος να διοργανώσει το ταξίδι μόνος του.

 

Ποια συμβουλή θα δίνατε σε εμάς τους νέους;

Πάντα να αναζητάτε ευκαιρίες να γνωρίσετε καινούρια πράγματα, να ανοίξετε τους ορίζοντές σας, να ζήσετε σαν πολίτες του κόσμου… και ευτυχώς για εσάς είναι μεγάλος…

Καλή πρόοδο λοιπόν και  σας εύχομαι πολλά καλά και επιτυχημένα ταξίδια!

 

ΚΟΥΡΟΥΠΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΤΜΗΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Β’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ

1ο ΓΕΛ ΧΑΛΚΙΔΑΣ